واحد پول
تومان
دلار آمریکا
یوگا نیدرا یا خواب یوگی، نوعی تکنیک باستانی برای رسیدن به آرامش عمیق و حالتی از هوشیاری بین بیداری و خواب است.
از آنجایی که یوگا نیدرا، فواید بسیار زیادی دارد، در این مطلب قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که یوگا نیدرا چیست و چه فوایدی دارد؟
همچنین آموزش یوگا نیدرا و مراحل انجام آن را نیز ذکر خواهیم کرد.
در ویدئوی زیر، می‌توانید آموزش یوگانیدرا را همراه با توضیحات کامل و واضح مشاهده کنید:
گفتنی است یوگا نیدرا به مدیتیشن شباهت زیادی دارد و حتی برخی، آن را با مدیتیشن یکی می‌دانند. در صورتی که این‌طور نیست.
برای اینکه بتوانید با تفاوت یوگا نیدرا و مدیتیشن بهتر آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم که مطلب “مدیتیشن چیست؟” را مطالعه کنید.
حال در ادامه همراه ما باشید تا با هم به بررسی این موضوع بپردازیم که یوگانیدرا چیست؟
اگر می‌خواهید از مزایای بی‌شمار مدیتیشن بهره‌مند شوید، می‌توانید با کلیک روی دکمه‌ی زیر در کلاس‌های مدیتیشن MNstudio شرکت کنید:
فهرست مطالب
آموزش یوگا نیدرا و معرفی 8 مرحله‌ی آن
فواید یوگا نیدرا چیست؟ (معرفی 7 مزیت)
آیا یوگا نیدرا همان مدیتیشن است؟ (بررسی شباهت‌ها)
آیا یوگا نیدرا برای همه مناسب است؟
کلام آخر: یوگا نیدرا، تمرینی به سوی آگاهی درونی!
یوگانیدرا چیست؟
یوگا نیدرا در لغت به معنای «خواب یوگی» است و یک تکنیک باستانی از مدیتیشن به شمار می‌رود که در آن، تمرین‌کنندگان وارد حالت عمیق‌تری از آرامش آگاهانه می‌شوند.
با کمک یوگا نیدرا، می‌توان آگاهی را از دنیای بیرونی به دنیای درونی منتقل کرد.
خواب یوگی یا یوگانیدرا، ما را به حالتی از آرامش عمیق می‌رساند که در آستانه‌ی خواب است و مانند خواب معمولی نیست.
آستانه‌ی خواب، جایی است که حواس، عقل و ذهن ما می‌توانند به‌صورت کامل رها شوند و استراحت کنند.
خواب یوگی یا خواب یوگایی، نوعی خواب بدون رویا است و ما را از مفاهیم زمان، مکان و ذهن آزاد می‌کند.
وقتی که یوگا نیدرا انجام می‌دهید، فعالیت مغز کاهش می‌یابد و بدن به حالت شفابخش می‌رود و سموم را در سطح سلولی دفع می‌کند.
همچنین باعث شادابی ذهن می‌شود و بار عاطفی را از ناخودآگاه حذف می‌کند.
درنتیجه اعتقاد بر این است که یک ساعت از خواب یوگی یا خواب روانی، به اندازه‌ی 4 ساعت خواب مفید است.
از جهات بسیاری، یوگا نیدرا بیشتر به مدیتیشن شباهت دارد تا یوگا.
چرا که نیدرا شامل هیچ کشش و یا حرکتی نیست.
اما نمی‌توان گفت که مدیتیشن، همان یوگا نیدرا است یا بالعکس. چرا؟
زیرا یوگا نیدرا شامل ساختار بزرگ‌تری نسبت به مدیتیشن هدایت شده است و 10 مرحله‌ی اولیه دارد.
بنابراین برای اینکه بتوانید تفاوت یوگا، مدیتیشن و یوگا نیدرا را بهتر درک کنید، پیشنهاد میکنیم که مطلب “تفاوت مدیتیشن و یوگا” را مطالعه کنید.
همچنین برای اینکه بهتر متوجه شوید ه یوگا نیدرا چیست؟ باید بدانید که یوگا نیدرا چه چیزی نیست؟!
از این رو در بخش بعدی به بررسی این موضوع میپردازیم.
یوگا نیدرا چه چیزی نیست؟!
یوگا نیدرا را اکثراً همان مدیتیشن توصیف می‌کنند در صورتی که تفاوت‌های کلیدی بین این دو وجود دارد.
بنابراین اگر می‌خواهید که یک خواب یوگی کامل و موفق را پشت سر بگذارید باید این تفاوت‌ها را کاملاً درک کنید.
اگر هنوز عمیقاً درک نکرده‌اید که یوگانیدرا چیست؟ ممکن است با آگاهی از اینکه چه چیزهایی نمی‌تواند یوگا نیدرا باشد، بهتر این موضوع را متوجه شوید.
از این رو در ادامه به آنچه که یوگا نیدرا نیست، میپردازیم:
آرامش
استفاده از اصطلاح «یوگا نیدرا» برای هر تکنیک یوگا که آرامش را فراهم می‌کند، بسیار رایج شده است.
این خواب با آرامش شروع می‌شود اما بسیار فراتر از آن می‌رود. هرچند که آرامش برای التیام، ترمیم و رشد بدن ضروری است اما هدف نهایی از یوگا نیدرا، رسیدن به آرامش نیست.
پس هدف یوگا نیدرا چیست؟
هدف یوگا نیدرا، این است که آگاهی را فعال و در حالت مشاهده نگه دارد. این موضوع برای شما، این امکان را فراهم می‌کند تا با دنیای درون ارتباط بگیرید.
تجسم هدایت شده
تجسم‌های هدایت شده در یوگا نیدرا برای تمرکز ذهن و بدن استفاده می‌شوند.
با این حال، این روش‌ها در اهداف نهایی خود بسیار متفاوت هستند.
هدف از خواب یوگایی، تمرکز آگاهی به درون است در حالی که تجسم‌های هدایت شده، ما را بیشتر تشویق می‌کنند که از حواس خود، آگاه شویم و این آگاهی را به بیرون منتقل کنیم.
بنابراین تجسم هدایت شده نیز مانند آرامش، جزئی از وسایل سفر به سمت خواب یوگایی یا یوگا نیدرا است و نه خود آن!
رویا و خواب دیدن
هرچند ممکن است در آغاز تمرینات یوگا نیدرا خواب ببینید اما یوگانیدرا، حالت رویا نیست.
زمانی که خواب می‌بینید، حواس و فرآیندهای ذهنی کاملاً فعال هستند اما در نیدرا یوگا، فرآیندهای ذهنی متوقف می‌شوند، حواس استراحت می‌کنند و ذهن، شفاف و آرام است.
شاواسانا
شاواسانا یا ژست جسد، یکی از آساناهای یوگا است که در آن، قرار است بدن و ذهن ساکن و بی‌حرکت باشند.
از طرفی یوگای نیدرا، یک حالت هوشیاری بین خواب و بیداری است.
هرچند ممکن است در یک جلسه از یوگا نیدرا، حرکت شاواسانا را انجام دهید اما باید بدانید که این دو مفهوم از هم مستقل هستند و یکی نیستند و لزوماً شما با اجرای مستقل حرکت جسد، یوگا نیدرا انجام نمی‌دهید.
اگر می‌خواهید با سایر ژست‌های یوگا آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم که مطلب “فهرست آساناهای مهم یوگا” را مطالعه کنید.
حال که دانستید خواب یوگایی چه چیزهایی نیست، می‌توانید بهتر درک کنید که یوگا نیدرا چیست؟
در ادامه با ما باشید تا به بررسی تاریخچه‌ی این سبک از یوگا بپردازیم..
تاریخچه یوگا نیدرا
کلمه سانسکریت یوگانیدرا از دو کلمه “یوگا” و “نیدرا” به معنای یوگا و خواب تشکیل شده است. با توجه به تحقیقات یوگا و محقق سانسکریت، جیسون برچ (Jason Birch)، این معنا را می‌توان به چند صورت زیر تفسیر کرد:
- خوابی که یوگا است
- خواب ناشی از یوگا
- خوابِ یوگا
این اصطلاح ازنظر متنی، ابتدا در مهابهاراتا و بعداً در پورانا ظاهر شده است.
به گفته برچ، سايوا و متون تانتريك بودايي بعدها از اين اصطلاح درزمینهٔ مراقبه استفاده كردند.
یوگا نیدرا، ریشه در فلسفه‌ای به نام سانکیا دارد که برای اولین‌بار در حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد نوشته شد.
در طول قرن‌ها، مردم این آموزه‌ها را تمرین کردند و آن‌ها را گسترش دادند.
پاتانجلی و بودا از معروف‌ترین طرفداران سانکیا بودند.
بعداً در متون هاتا یوگای قرون وسطی، یوگانیدرا به‌عنوان مترادف سامادی (وضعیت مراقبه عمیق) استفاده می شد و این معنا تا قرن 18 ادامه داشت.
با وجود این یوگانیدرا در قرن جدید، توسط فردی به نام ساتیاناندا ساراسواتی (Swami Satyananda Saraswati) در ریشیکش هند دوباره معرفی شد.
سوامی ساتیاناندا ساراسواتی، بنیان‌گذار مدرسه یوگا بیهار (Bihar School of Yoga)، تکنیک مدرن آرامش یوگا نیدرا را در اوایل دهه شصت ایجاد کرد.
ساتیاناندا، روش خاص خود را برای انجام یوگانیدرا دارد.
روش ساتیاناندا، از هشت مرحله‌ی زیر تشکیل شده است:
- آرامش یا آرامش اولیه
- قصد یا سانکالپا
- چرخش بدن یا چرخش آگاهی
- آگاهی از نفس و انرژی
- ادراک حسی
- تجسم
- سانکالپا
- خارجی سازی
حال که متوجه شدید تاریخچه یوگا نیدرا چیست در ادامه به بررسی این مراحل میپردازیم.
آموزش یوگا نیدرا و معرفی 8 مرحله‌ی آن
یوگا نیدرا در حالت شاواسانا انجام می‌شود و شامل مراحلی است که به ترتیب تمرین می‌شوند.
از بین این مراحل، 4 مرحله ضروری هستند و حتماً باید انجام شوند که این 4 مرحله‌ی ضروری شامل موارد زیر است:
- مرحله 1: آرامش یا آرامش اولیه (ضروری)
- مرحله 3: چرخش بدن یا چرخش آگاهی (ضروری)
- مرحله 4: آگاهی از نفس و انرژی (ضروری)
- مرحله 8: خارجی سازی (ضروری)
بنابراین حتی اگر به دلیل کمبود وقت یا انرژی از سایر مراحل چشم‌پوشی کردید، 4 مرحله‌ی مذکور در بالا را باید حتماً انجام دهید.
مرحله صفرم: آماده‌سازی
برخلاف سبک‌های مدیتیشن کلاسیک، نیدرا در حالت درازکش تمرین می‌شود.
بنابراین ابتدا، در یک موقعیت راحت دراز بکشید.
می‌توانید برای راحتی بیشتر از بالشت و پتو نیز استفاده کنید.
مرحله اول: آرامش اولیه
به بدن و ذهنتان اجازه دهید که به‌صورت آگاهانه آرام شوند.
تکنیک‌های متعددی وجود دارد که باعث ایجاد این آرامش می‌شود.
ساده و پرکاربردترین تکنیک، اسکن بدن است.
اسکن بدن به معنی حرکت دادن توجه شما از انگشتان پا به سمت تاج سر و مشاهده هرگونه احساس در طول مسیر است.
هدف این است که در تمام مدت جلسه نیدرا یوگا، بی‌حرکت بمانید!
اگر احساس ناراحتی کردید، اجازه دارید که حرکت کنید اما بهتر است تلاش کنید و بی‌حرکت بمانید.
همچنین سعی کنید در طول تمرین به خواب نروید و ذهنتان را بیدار نگه دارید.
این مرحله مقدماتی برای شروع احساس راحتی بدن، رهایی از تنش‌ها، افزایش آگاهی از خود و محیط و درنهایت استقرار و تمرکز روی نفس است.
مرحله آرامش اولیه در مورد حرکت از آگاهی زمخت و بیرونی به آگاهی ظریف‌تر و درونی است و تمرین‌کننده شروع به عقب‌نشینی به سمت داخل می‌کند.
مرحله دوم: سانکالپا
کلمه سانسکریت Sankalpa، به معنای حل‌وفصل است.
تصمیمی بگیرید و آن را در حالت سکوت، سه بار تکرار کنید.
از آنجایی که ذهن در طول یوگا نیدرا بسیار باز و پذیرا است، سانکالپا ابزار قدرتمندی برای تغییر جهت شما در زندگی به شمار می‌رود.
هر بار که جمله خود را تکرار می‌کنید، قدرت آن می‌شود.
بنابراین، سانکالپای شما باید برای هر جلسه یوگا نیدرا، یکسان باقی بماند.
تا چه زمانی؟ تا وقتی که به واقعیت تبدیل شود.
فقط این جمله را بر اساس عمیق‌ترین اشتیاق قلبی خود انتخاب کنید.
همان‌طور که قبلاً ذکر کردیم، سانکالپا ضروری است. چرا؟ زیرا به تربیت ذهن، جهت دادن به ما و تغییر شکل شخصیت کمک می‌کند.
مرحله سوم: چرخش آگاهی
در این مرحله، آگاهی ذهنی خود را در سراسر بدن به حرکت در‌آورید.
با دنبال کردن صدای مربی، نام اعضای مختلف بدن را در ذهن خود و در سکوت تکرار کنید.
سپس آن‌ها را در مقابل چشمِ ذهن خود مجسم نمایید.
در این مرحله همگام شدن با صدای مربی، مهم است پس عقب نمانید و یا جلوتر از مربی نباشید.
بیش از حد تمرکز نکنید، فقط ذهن خود را از نقطه‌ای به نقطه دیگر حرکت دهید.
این چرخش هوشیاری به طور هم‌زمان و سیستماتیک، کل بدن را آرام می‌کند و هر قسمت از بدن که معمولاً تنش در آن ذخیره می‌شود نیز آرام و رها از بحران می‌شود.
مرحله چهارم: آگاهی از نَفَس
پس از پایان چرخش هوشیاری، روی تنفس خود تمرکز کنید.
این مرحله به‌صورت کامل درباره‌ی آگاهی ساده از نفس است.
بدون تلاش برای تغییر یا تأثیرگذاری بر ریتم طبیعی، به‌سادگی حرکت ناف خود را حس کنید.
ناف با هر دم، بالا می‌آید و منبسط می‌شود.
سپس با هر بازدم، به‌آرامی منقبض می‌شود.
این مرحله، آرامش عمیق‌تری به شما می‌دهد و انرژی‌های بالاتری را بیدار می‌کند که می‌توانند به کل قسمت‌های بدن هدایت شوند.
در مرحله‌ی آگاهی از نفس، باید توجه خود را به موارد زیر جلب کنید:
- مراکز انرژی درونی
- احساسات درونی
- دم و بازدم
مرحله پنجم: احساسات و عواطف یا ادراک حسی
ما در این مرحله، حالت‌های مختلف احساس نظیر احساسات شدید فیزیکی یا عاطفی را بررسی و آن‌ها را رها میکنیم.
معمولاً این کار با جفت اضداد مانند گرما و سرما، سنگینی و سبکی و درد و لذت انجام می‌شود.
گفته می‌شود که این کار، نیمکره‌های مغز را هماهنگ می‌کند.
همچنین می‌تواند اراده را پرورش دهد و با تحریک نیمکره‌های مخالف مغز، آرامش عاطفی را فراهم کند.
به این ترتیب با یادآوری این احساسات شدید، می‌توانیم تنش عاطفی را آرام کنیم.
وقتی به پایان این مرحله رسیدید، باید احساس آرامش، رهایی و تقریباً خواب کنید.
مرحله ششم: تجسم
مرحله تجسم با تحریک حافظه و حذف مواد مزاحم باعث آرامش ذهنی می‌شود.
شما در این مرحله، تصاویر مختلف نام‌گذاری شده توسط مربی را تجسم می‌کنید.
تصاویری که ممکن است مربی از شما بخواهد تا تجسم کنید، شامل موارد زیر است:
- ماه کامل
- شمعی فروزان
- بیابانی بی‌پایان
- ستارگان در آسمان شب
- امواج شکننده در برخورد با ساحل
طبق گفته‌ها، تجسم باعث کاهش تنش ذهنی و توسعه خودآگاهی می‌شود.
این تمرین معمولاً با تصویری به پایان می‌رسد که احساسات صلح و آرامش درونی را برانگیخته می‌کند.
این کار باعث می‌شود که ذهن، پذیرای پیشنهادهای مثبت باشد.
مرحله هفتم: سانکالپا
در این مرحله مجدداً باید سانکالپایی را که در ابتدای جلسه یوگا نیدرا در نظر گرفتید، تقویت کنید.
پس از تجسم، ذهن شما بسیار آرام و پذیرا خواهد بود.
به همین دلیل است که در این مرحله به عزم خود بازمی‌گردید.
این کار به شما کمک می‌کند تا قولی را که داده بودید به خود یادآوری کنید.
درنتیجه این وعده به خودتان در اعماق ضمیر ناخودآگاه فرو خواهد رفت.
حال ضمیر ناخودآگاه، وظیفه دارد تا شما را به طور منظم ترغیب کند تا عزم خود را به نتیجه برسانید.
در این مرحله باید به طور ذهنی، سانکالپای خود را سه بار تکرار کنید.
مرحله هشتم: خارجی سازی
در طول خواب یوگا نیدرا، ذهن از دنیای بیرون دور می‌شود و برای پایان دادن به تمرین، باید آگاهی خود را به‌آرامی و با دقت به عقب برگردانید. چرا؟
زیرا خارجی سازی، مرحله مهمی از یوگا نیدرا است و اگر با سرعتی سریع از یوگا نیدرا خارج شوید، ممکن است درنهایت احساس سردرگمی کنید.
بنابراین وقت صرف کنید و در این فرایند خارجی سازی عجله نکنید.
ابتدا از بدن فیزیکی، تنفس و احساس سکوت درونی خود، آگاه شوید.
سپس روی محیط اطراف تمرکز کنید.
چشمان خود را بسته نگه دارید اما به صداهای اطراف گوش دهید.
درنهایت خیلی آرام، چشمان خود را باز کنید و تمرین یوگا نیدرا را به پایان برسانید.
حال که متوجه شدید مراحل مختلف یوگانیدرا چیست، در ادامه همراه ما باشید تا فواید این سبک یوگا را بررسی کنیم.
فواید یوگا نیدرا چیست؟ (معرفی 7 مزیت اصلی)
آموزش یوگا نیدرا را در بخش قبلی شرح دادیم، حال نوبت به بررسی فواید آن رسیده است.
یوگا نیدرا، یک تمرین محبوب است که در سال‌های اخیر به دلیل فواید بی‌شماری که برای سلامتی دارد، توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده است.
اما فواید یوگا نیدرا چیست؟ در ادامه به شما خواهیم گفت:
1- جوانسازی کلی بدن با خواب یوگی
تمرین منظم یوگا نیدرا یا خواب یوگا، به بدن کمک می‌کند تا به ابعاد عمیق‌تر شفا و جوانسازی وارد شود.
در حالت یوگا نیدرا، عملکردهای بدن به حداقل می‌رسند، متابولیسم کند می‌شود و عملکردهای هورمونی افزایش مییابند.
بنابراین بدن، این فرصت را پیدا می‌کند که عملکردهای هورمونی را افزایش دهد و سموم را دفع کند.
همچنین این فرآیند باعث حفظ انرژی، کاهش خستگی و جوانسازی مغز می‌شود.
اگر به مبحث جوانسازی علاقه‌مند هستید، پیشنهاد میکنیم مقاله‌ی “تمرینات یوگای صورت برای جوانسازی” را مطالعه کنید.
2- نیدرا یوگا و کاهش استرس
تمرین مرتب و متناوب یوگانیدرا یا یوگای خواب، کمک می‌کند تا آرام شوید و به ناخودآگاه خود و هر مشکل اساسی پی ببرید.
بنابراین با آگاهی بیشتر، می‌توانید به این مسائل رسیدگی و آن‌ها را رها کنید و این امر موجب کاهش استرس شما می‌شود.
جالب است بدانید که همه‌ی سبک‌های مختلف یوگا به کاهش استرس کمک می‌کنند. اگر می‌خواهید در این باره بیشتر بدانید، فقط کافی است سری به مطلب تأثیر یوگا در درمان استرس و افسردگی بزنید.
3- افزایش تمرکز با یوگا نیدرا
تمرکز به این معنا است که ذهن خود را روی یک چیز متمرکز کنید و در حال حاضر، این موضوع برای بسیاری از افراد سخت است. چرا؟
زیرا ذهن ما اغلب در حالت Kshipta است و مانند یک میمونِ بی‌قرار از یک فکر به فکر دیگر می‌پرد.
Kshipta، یک حالت ذهنی به نقل از یوگا سوترا است.
اگر با سوتراها آشنا نیستید، پیشنهاد میکنیم مقاله‌ی یوگا سوتراهای پاتانجلی را مطالعه کنید.
یوگا نیدرا با راهنمایی مربی به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند تا روی قسمت‌ها و احساسات مختلف بدن تمرکز کنند.
ابتدا ممکن است ذهن منحرف شود اما با انجام مداوم نیدرا یوگا، این کار هر بار آسان‌تر می‌شود.
4- تقویت حافظه به کمک یوگای خواب
تمرین مداوم یوگا نیدرا به تقویت حافظه کمک می‌کند اما به چه صورت؟
به این صورت که یوگا نیدرا با پاک‌سازی وضعیت آشفته ذهن، فضایی را برای ضمیر ناخودآگاه ایجاد می‌کند تا عملکردی بهتر داشته باشد.
این نوع پاک‌سازی توسط یوگا خواب مانند مرتب کردن هارد دیسک کامپیوتر برای عملکرد بهتر است.
5- یوگای خواب و بهبود پاسخ سیستم عصبی آتونومیک
وظیفه‌ی سیستم عصبی خودمختار یا آتونومیک (The Autonomic Nervous System) یا ANS، این است که متابولیسم، بهبودی و رشد را بدون دخالت مستقیم ما کنترل می‌کند.
این سیستم دارای دو بخش زیر است:
- سیستم عصبی سمپاتیک (SNS)
- سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS)
SNS، ما را برای انجام فعالیت‌ها آماده می‌کند و انرژی را به عضلات و قلب می‌رساند. وظیفه اصلی آن کمک به ما برای مقابله با عوامل استرس‌زا است.
از سوی دیگر PNS، بر استراحت و ریکاوری تمرکز می‌کند و زمانی که ما آرام هستیم، فعال است و به بهبود، رشد و هضم کمک می‌کند.
در حالت ایده‌آل، هر دو سیستم باید در صورت نیاز کار کنند.
با این حال به دلیل استرس مداوم، بسیاری از افراد حتی در زمان استراحت نیز SNS بیش فعالی دارند.
این می‌تواند ترمیم بدن را به تأخیر بیندازد و منجر به مشکلات سلامتی شود.
پس نقش یوگا نیدرا در بهبود سیستم عصبی خودمختار چیست؟
یوگا نیدرا، سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS) را تشویق می‌کند تا مسئولیت را بر عهده بگیرد و به ما کمک می‌کند تا استرس را رها کنیم و حالتی آرام داشته باشیم.
همچنین قرار گرفتن منظم در خواب یوگی، فعالیت سیستم عصبی سمپاتیکِ (SNS) بیش‌فعال را کاهش می‌دهد و باعث افزایش سلامتی می‌شود.
6- کاهش علائم PTSD با خواب یوگا
یوگا نیدرا برای کاهش علائم اختلال استرس یا PTSD بسیار مفید است.
مطالعه‌ای در سال 2011 روی سربازان قدیمیِ رزمی انجام شد که به‌صورت هفتگی، یوگا نیدرا تمرین می‌کردند.
همه 11 شرکت‌کننده در این مطالعه، مدعی شدند که مزایای مثبتی مانند کاهش خشم، اضطراب، تنش عاطفی و کاهش خاطرات مزاحم را تجربه کرده‌اند
7- کمک به کاهش التهاب بدن
یک مطالعه در سال 2012 در هند، تأثیر یوگا نیدرا را بر بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید بررسی کرد.
طبق این مطالعه، شرکت‌کنندگان پس از تمرین یوگا نیدرا تسکین قابل‌توجهی در درد، حساسیت، سفتی و تورم مفاصل را تجربه کردند.
همچنین بیماران احساس خوب، سبکی در بدن و بهبود تنش ذهنی، عاطفی و عضلانی را نیز گزارش دادند.
تمرین خواب یوگی به بدن زمان استراحت، ریکاوری و بازیابی می‌دهد. درنتیجه التهاب بدن کمتر می‌شود و عملکرد سیستم ایمنی بهبود می‌یابد.
البته که فواید یوگا نیدرا به این موارد خلاصه نمی‌شود اما این مزایایی که ذکر کردیم، از مهم‌ترین و اثربخش‌ترین فواید این سبک از یوگا هستند.
گفتنی است اگر می‌خواهید از مزایای مربوط به ورزش یوگا در انواع سبک‌ها مطلع شوید، فقط کافی است سری به مطلب فواید یوگا بزنید.
حال در ادامه با ما باشید تا ببینیم تفاوت مدیتیشن و یوگانیدرا چیست؟
آیا یوگا نیدرا همان مدیتیشن است؟ (بررسی شباهت‌ها)
هرچند یوگا نیدرا و مدیتیشن بسیار به هم شبیه هستند اما یکی نیستند.
موارد زیر، مرز مشترک بین مدیتیشن و خواب یوگی به شمار می‌روند:
- ذهن خودآگاه را تغییر می‌دهند.
- دارای تمرینات تنفس متمرکز هستند.
- هر دو نیم‌کره‌ی مغز را تحریک می‌کنند.
- از ژست‌های منفعل و در سکونِ یوگا استفاده می‌کنند.
- از تجسمات و جملات تأکیدی هدایت شده استفاده می‌کنند.
اما تفاوت‌های چشمگیری نیز بین خواب یوگا و مدیتیشن وجود دارد که در بخش بعدی بررسی میکنیم.
تفاوت مدیتیشن و یوگا نیدرا
پیش از این، متوجه شدید که یوگا نیدرا چیست؟ و چه شباهتی با مدیتیشن دارد.
حال در قسمت زیر به بررسی برخی از تفاوت‌های اصلی بین مدیتیشن و یوگا نیدرا میپردازیم:
وضعیت قرارگیری
یکی از بارزترین تفاوت‌ها بین یوگا خواب و مدیتیشن، وضعیت بدن است.
در تمرین‌‌های سنتیِ مدیتیشن، معمولاً در وضعیت نشسته راحت و با پاهای ضربدری و کف دست‌ها رو به بالا و یا در یک مودرا متمرکز قرار می‌گیرند.
این وضعیت به تمرین کننده کمک می‌کند تا در زمان حال باشد و تمرکز خود را حفظ و آگاهی را به درون خود هدایت کند.
این در حالی است که یوگا نیدرا در حالت درازکش و در یک وضعیت آرامش‌بخش مثل شاواسانا انجام می‌شود.
فرآیند و مراحل انجام
همان‌طور که گفتیم یوگا نیدرا، یک فرآیند چند مرحله‌ای است و طی 8 مرحله اجرا می‌شود.
این در حالی است که مدیتیشن از انواع مختلفی برخوردار است و فرآیند چند مرحله‌ای ندارد.
انواع مدیتیشن نیز شامل گایدد مدیتیشن، مدیتیشن مانترا، مراقبه نَفَس و سایر مواردی از این دست است.
نیاز به هدایت و مربی
یوگا نیدرا، یک تمرین کاملاً هدایت شده است که توسط مربیان یا صدای ضبط شده از آن‌ها اجرا و هدایت می‌شود.
البته برخی اوقات، تمرین کننده‌ی باتجربه می‌تواند یوگا نیدرا را به تنهایی نیز انجام دهد.
از طرفی مدیتیشن را از همان ابتدا، هم می‌توان به‌تنهایی انجام داد و هم زیر نظر مربی!
پیشینه و سنت چندگانه
مدیتیشن شامل سنت‌ها و فرهنگ‌های متعدد است و از گذشته تا الآن، کلی تغییر و تکامل یافته است.
این در حالی است که یوگا نیدرا، همیشه یک تمرین منحصر به فرد بوده که صدها سال پیش توسط یوگی‌ها انجام می‌شده و تنها بخش متغیر آن، سانکالپا است.
تأثیرات جسمی
همان‌طور که گفتیم، یوگا نیدرا روی سیستم عصبی خودمختار تأثیر مستقیم و زیادی دارد.
این سیستم شامل دو بخش یعنی سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک است.
سیستم عصبی خودمختار، فرایندهای بدن را که بدون تلاش آگاهانه انجام می‌شوند (مانند: ضربان قلب، تنفس، هضم و جریان خون)، تنظیم می‌کند.
یوگا نیدرا به بدن کمک می‌کند تا هر دو سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک را آرام کنیم.
در حالی که مدیتیشن، فقط به آرام کردن سیستم عصبی سمپاتیک کمک می‌کند.
برای اینکه با تفاوت یوگا نیدرا و مدیتیشن بهتر آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم که مقاله‌ی “مدیتیشن جمعی چیست؟” را نیز حتماً مطالعه کنید.
آیا یوگا نیدرا برای همه مناسب است؟
انجام آساناها و حرکات یوگا، شاید برای همه مناسب نباشد اما یوگا نیدرا برای همه‌ی سنین با هر جنسیتی مناسب است.
چرا؟ زیرا تنها کاری که بدن شما باید انجام دهد، دراز کشیدن روی زمین است.
با وجود این حتی اگر نتوانید روی زمین نیز دراز بکشید، می‌توانید خواب یوگی را به‌صورت نشسته انجام دهید.
نکاتی برای تمرین یوگا نیدرا
به‌منظور اینکه بتوانید از تأثیرات یوگا نیدرا بیشترین بهره را ببرید، باید از یکسری نکات زیر پیروی کنید:
- از یک تکیه‌گاه یا بالشت برای زیر زانو یا یک پتو برای روی بدن و یا سایر لوازم جانبی استفاده کنید که باعث افزایش حس راحتی شما شوند.
- از یک مربی و یا صدای ضبط شده برای انجام تمرینات یوگا نیدرا استفاده کنید. یک راهنما، می‌تواند به شما کمک کند تا متمرکز و در مسیر باقی بمانید.
- به یاد داشته باشید که هدف از انجام نیدرا یوگا، آرامش است و نه خوابیدن! بنابراین برای بهره‌مندی از مزایای تمرین خواب یوگی به خوابیدن نیازی ندارید.
- زمان و مکان خاصی را برای تمرین یوگا نیدرا در هرروز نظر بگیرید و در آن استراحت و تمرکز کنید. این کار به افزایش تأثیرات مفید خواب یوگی، کمک چشمگیری می‌کند.
- بهتر است تمرین خواب یوگا را در پایان روز برنامه‌ریزی کنید. چرا؟ زیرا تمرین یوگا نیدرا قبل از رفتن به رختخواب، به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر بخوابید و همچنین خواب آرام تری نیز داشته باشید.
- تجربیات خود را پس از هر جلسه ثبت کنید. ثبت تجربیات، می‌تواند ابزار قدرتمندی برای تأمل و خودآگاهی باشد. همچنین ثبت تجربیات به شما کمک می‌کند تا پیشرفت خود را ردیابی و الگوهای افکار و احساسات خود را شناسایی کنید.
- مانند هر تمرین مدیتیشن، یوگا نیدرا برای تسلط به زمان و صبر نیاز دارد. بنابراین اگر برای استراحت یا تمرکز تلاش می‌کنید، ناامید نشوید و صبور باشید چرا که تمرینِ منظم، آرام کردن ذهن و وارد شدن به حالتِ آرامش عمیق را آسان‌تر می‌کند.
کلام آخر: یوگا نیدرا، تمرینی به سوی آگاهی درونی!
در این مطلب، به بررسی این موضوع پرداختیم که یوگا نیدرا چیست؟
بنابراین متوجه شدید یوگا نیدرا، یک تمرین به سوی آگاهی درون و حالتی بین خواب و بیداری است.
علی‌رغم شباهت یوگا نیدرا با مدیتیشن، این دو یکی نیستند و تفاوت‌های اساسی با هم دارند.
همچنین از آنجایی که یوگا نیدرا در حالت سکون و عمدتاً ژست جسد انجام می‌شود، نمی‌توان این تمرین را با یوگا یکی دانست و بین این دو نیز تفاوت زیادی وجود دارد.
در حالت کلی یوگا نیدرا، یک روش رسیدن به آرامش درونی است که اصالت خود را از زمان باستان تاکنون حفظ کرده و فقط در بخش سانکالپا متغیر است.
یوگا نیدرا یا خواب یوگی از فواید زیادی بهره می‌برد که مهم‌ترین آن، کاهش استرس و اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه است.
بنابراین اگر در شرایط پرتنش و استرس‌زایی قرار دارید، پیشنهاد میکنیم که دوره آموزش یوگا نیدرا را در اسرع وقت زیر نظر یک مربی حرفه‌ای بگذرانید.
از طرفی می‌توانید از فواید کاهش استرس حرکات یوگا نیز با شرکت در کلاس های آنلاین یوگا در MNstudio بهره‌مند شوید.
نظرات و تجربیاتتان را با ما به اشتراک بگذارید:
حال که تا پایان این مقاله همراه ما بودید اگر نظر، پیشنهاد، انتقاد و یا نکته‌ای درباره‌ی یوگا نیدرا دارید، خوشحال می‌شویم که دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
همچنین اگر پیش از این به تمرین یوگای نیدرا پرداخته‌اید و تجربه‌ی خاصی از انجام تمرینات آن دارید، لطفاً تجربیات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
