مودرا چیست؟

احتمالاً اسم مودرا را شنیده‌اید و برایتان سؤال پیش آمده که مودرا چیست؟

مودرا یک ژست مقدس و نمادین دست، پا یا قسمتی از بدن است که در یوگا، بودیسم و هندوئیسم یافت می‌شود.

مودرا (mudra) کلمه‌ای سانسکریت “است” که به معنای «ژست» یا «نگرش» است.

مودراها در طول تمرین یوگا و مدیتیشن به‌عنوان وسیله‌ای برای هدایت انرژی حیاتی معروف به پرانا استفاده می‌شوند.

ویدئو زیر انجام سه مودرای دست همراه با خواندن مانترا است، می‌توانید با ویدئو همراه شوید و به تمرین مودرا بپردازید:

به علت تأثیر قدرتمند مودرا بر پرانا، معمولاً در کنار تمرینات تنفسی یا مدیتیشن انجام می‌شوند تا تأثیرات هر دو تقویت شود.

شاید برایتان جالب باشد تا درباره تنفس و فواید آن بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب انواع تنفس در یوگا را مطالعه کنید.

در ادامه با ما همراه باشید تا علاوه بر پاسخ به سوال مودرا چیست، از انواع مودرا و نحوه انجام آن نیز مطلع شوید.

فهرست مطالب

(با کلیک بر روی هر قسمت به همان بخش منتقل می‌شوید)

تاریخچه مودرا

۵ عنصر و مودراها

گیان مودرا (Gyan Mudra)

شونیا مودرا (Shunya Mudra)

سوریا راوی مودرا (Surya Ravi Mudra)

لوتوس مودرا (lotus Mudra)

آنجلی مودرا (Anjali Mudra)

دیانا مودرا (Dhyana Mudra)

هاکینی مودرا (Hakini Mudra)

اوتارابودی (Uttarabodhi)

۷ مودرا شفابخش برای تعادل چاکرا

فواید مودراها

تاریخچه مودرا

با وجود اینکه چند هزار سال است مودرا بین بودایی، هندو و یوگی‌ها کاربرد دارد؛ ولی تاریخ به وجود آمدن و منشأ آن ناشناخته است.

وداها، مجموعه‌ای باستانی از متون مقدس هندو که قدمت آن به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد، اولین کسانی بودند که به مودراها به‌خصوص مودراهای قدرتمند (دارای انرژی بالا) اشاره کردند.

در بودیسم، مودراها اغلب یک عنصر ضروری مراقبه هستند که برای هدایت توجه شخص به درون استفاده می‌شود.

از سوی دیگر، در آیین جین، راهبان و راهبه‌ها از مودرا به‌عنوان بخشی از تمرین زاهدانه خود استفاده می‌کنند.

در یوگا، مودرا بخشی جدایی‌ناپذیر از تمرین است. مودراهای یوگا به تمرکز ذهن، هدایت انرژی و ارتقای سلامت جسمی و روانی کمک می‌کند.

۵ عنصر و مودراها

هدف از این حرکات دست می‌تواند بر اساس سنت متفاوت باشد.

گفته می‌شود که اجرای انواع مودراها جریان پرانا (نیروی زندگی یا انرژی) را در سراسر بدن تحریک می‌کند، با تمرکز آن بر لمس ساده دست یا انگشتان، ذهن را آرام می‌کند و قدرت تمرین ما را تشدید می‌کند.

همچنین در أنواع مودرا، مودرا قدرت نیز بسیار شناخته شده است. مودرای قدرت به مودراهایی گفته می‌شود که قابلیت جذب انرژی زیادی را دارد.

جالب است بدانید که با توجه به آیورودا که اغلب به‌عنوان “علم خواهر” یوگا توصیف می‌شود، بیماری نتیجه عدم تعادل در بدن ما است که در اثر کمبود یا بیش از حد بودن یکی از پنج عنصر کلیدی یعنی: فضا، باد، آتش، آب و خاک ایجاد می‌شود.

گفته می‌شود که هر یک از این‌ها نقش خاصی در بدن دارند و با پنج انگشت نشان داده می‌شوند:

• عنصر انگشت شست: آتش

• انگشت اشاره: باد
• انگشت وسط: اتر
• انگشت حلقه: زمین
• انگشت کوچک: آب

انگشتان دست اساساً به‌عنوان مدارهای الکتریکی عمل می‌کنند و استفاده از مودرا جریان انرژی را تنظیم می‌کند که این عناصر مختلف را متعادل می‌کند و شفا را در خود جای می‌دهد.

انواع مودرا

در سنت‌های مذهبی و معنوی مختلف، انواع مودرا وجود دارد و حدود ۴۰۰ مودرا شناخته شده است.

در ادامه به شرح ۸ مودرا رایج که شامل انواع مودرا دو دست و یک دست است می‌پردازیم:

گیان مودرا (Gyan Mudra)

گیان مودرا که به آن چین مودرا (chin mudra) نیز می‌گویند، یکی از رایج‌ترین مودراها در یوگا، مدیتیشن و هندوئیسم است.

در این مودرا انگشت شست و اشاره را به هم می‌چسبد و دایره‌ای تشکیل می‌دهد و سه انگشت دیگر صاف نگه داشته می‌شود.

اعتقاد بر این است که این شکل دست باعث اتحاد به‌صورت فردی و جهانی می‌شود، همچنین تمرکز و خلاقیت را افزایش می‌دهد.

شونیا مودرا (Shunya Mudra)

در شونیا مودرا انگشت وسط خم می‌شود و به شست می‌چسبد، مانند گیان مودرا دایره‌ای تشکیل می‌شود و سه انگشت دیگر صاف نگه داشته می‌شود.

اعتقاد بر این است که شونیا مودرا، توانایی فردی را برای صبور بودن، پایداری و انضباط تقویت می‌کند.

سوریا راوی مودرا (Surya Ravi Mudra)

در سوریا مودرا، انگشت حلقه و انگشت شست دایره‌ای تشکیل می‌دهند و سه انگشت دیگر صاف نگه داشته می‌شود.

سوریا مودرا جهت تندرستی و ایجاد انرژی استفاده می‌شود. سوریا و راوی هر دو به زبان سانسکریت معنی خورشید می‌دهند و به همین علت، این مودرا را به‌عنوان مِهر خورشید نیز می‌شناسند.

لوتوس مودرا (lotus Mudra)

لوتوس (Lotus) کلمه‌ای سانسکریت است و به گل نیلوفر گفته می‌شود.

نیلوفر نماد مهمی در یوگا است و بسیار از آن استفاده می‌شود.

لوتوس مودرا باعث ایجاد شفقت و مهربانی می‌شود. برای انجام این مودرا مانند عکس زیر قسمت پایین کف دست و انگشت شست و انگشت کوچک را به هم بچسبانید و انگشتان دیگر را از هم دور نگه دارید.

همچنین شاید جالب باشد بدانید، علاوه بر دست، مودرای لوتوس برای پا هم وجود دارد.

برای انجام لوتوس پا، باید پای راست را روی ران پای چپ، و پای چپ را روی ران پای راست قرار دهید (مانند عکس زیر).

آنجلی مودرا (Anjali Mudra)

می‌توان گفت آنجلی مودرا معروف‌ترین مودرا در بین افراد است.

آنجلی مودرا که به آن ناماسکار مودرا (Namaskar Mudra) یا دست ناماسته (Namaste Hand) هم می‌گویند اغلب در مدیتیشن، دعا و خواندن مانترا استفاده می‌شود.

این مودرا بسیار قدرتمند است و نماد سپاسگزاری، قدردانی و تقدیس است.

برای انجام این مودرا کافی است کف دو دست را به هم بچسبانید و جلوی قفسه سینه بگذارید.

دیانا مودرا (Dhyana Mudra)

اعتقاد بر این است که این مودرا، حس آرامش را القا می‌کند و برای تمرینات مدیتیشن و مراقبه بسیار مناسب است.

در این مودرا دست راست روی دست چپ گذاشته می‌شود.

دست راست که نشان‌دهنده روشنگری و هوشیاری است، بالای دست چپ که نشان‌دهنده توهم است، قرار دارد.

هاکینی مودرا (Hakini Mudra)

هاکینی مودرا ارتباط بین دو نیمکره مغز را تقویت می‌کند.

این مودرا به نام الهه هاکینی نام‌گذاری شده و هاکینی کلمه‌ای سانسکریت به معنی قدرت است، بنابراین اعتقاد بر این است که هاکینی مودرا قدرتی بر ذهن تمرین کنندگان می‌دهد.

اوتارابودی (Uttarabodhi)

اوتارابودی مودرا یکی از مودراهای دست است که برای روشنگری می‌باشد.

برای انجام اوتارابودی مودرا انگشت حلقه و کوچک به هم قلاب می‌شود و نوک انگشتان دیگر به هم می‌چسبد و دست جلوی شکم قرار می‌گیرد (مانند عکس بالا).

۷ مودرا شفابخش برای تعادل چاکرا

مودراها نقش قدرتمندی در حفظ تعادل ظریف سیستم چاکرا دارند. چاکراها مراکز انرژی بدن هستند.

هفت چاکرا در امتداد ستون فقرات وجود دارد که هر کدام مسئول جنبه‌های روحی، عاطفی، روانی و جسمی خاصی از وجود ما هستند.

انسداد یا نقص در سیستم چاکرا می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های فیزیکی، روانی و عاطفی شود.

با دست‌کاری انرژی در بدن، مودراهای چاکرا می‌توانند به شما کمک کنند تا تعادل را به سیستم انرژی خود بازگردانید.

همان‌طور که در بالا ذکر شد، هر یک از انگشتان یک عنصر را نشان می‌دهد. در ادامه انواع مودرا برای ۷ چاکرا را نشان می‌دهیم:

1- چاکرای ریشه (مولادهارا) – عنصر زمین

2- چاکرای خاجی (Svadhishthana) – عنصر آب

3- چاکرای شبکه خورشیدی (مانیپورا) – عنصر آتش

4- چاکرای قلب (آناهیتا) – عنصر هوا

5- چاکرای گلو (ویشودا) – عنصر اتر (فضا)

6- چاکرای چشم سوم (آجنا) – نور

7- چاکرای تاج (ساهاسرارا) – فکر

فواید مودراها

گفته می‌شود که مودرا هم برای بدن و هم برای ذهن مفید است.

در حالی که مودراها به طور سنتی بخشی از یوگا و مدیتیشن هستند، آنها را می‌توان در هر مکان و هر زمان انجام داد.

مودراها می‌توانند به‌ویژه برای افرادی که استرس یا اضطراب را تجربه می‌کنند با ترویج احساس آرامش و آرامش مفید باشد.

مودراها می‌توانند با تحریک نواحی مختلف مغز به بهبود عملکرد شناختی و حافظه کمک کنند.

شاید جالب باشد بدانید که مودراها می‌توانند بر جریان انرژی بدن تأثیر بگذارند و به تقویت آرامش و تمرکز کمک کنند.

برخی از مودراها برای بیماری‌های خاص مانند سندرم تونل کارپال یا سردرد مانند میگرن مفید هستند.

نظرات و تجربیاتتان را با ما به اشتراک بگذارید:

آیا تجربه انجام مودراها را داشته‌اید؟

خوشحال می‌شویم با بیان نکات و تجربیاتتان درباره انواع مودرا دست به ارتقاء این مقاله کمک کنید.

همچنین اگر سؤالی درباره انواع مودرا دارید، در بخش کامنت، از ما بپرسید. در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهیم بود.